Bijna 1 op 2 jonge Belgen wil ondernemer worden

Amway publiceert vandaag de achtste editie van zijn jaarlijkse onderzoek “Amway Global Entrepreneurship Report 2018” (AGER) over wereldwijd ondernemerschap. Het bedrijf onthult de resultaten van het onderzoek naar aanleiding van de week van de student-ondernemer, georganiseerd door VentureLab, een incubator voor student-ondernemers aan de universiteit van Luik.. Naast een vergelijking tussen de landen leveren de resultaten een profiel van de ondernemende Belg op. Daarnaast wijst de studie op de rol die hun omgeving hierbij speelt. De administratieve lasten en het gebrek aan ondersteuning in het onderwijs komen naar voren als de grootste struikelblokken om een eigen zaak te starten. VentureLab is zich bewust van de cruciale rol die het kan spelen en biedt een hele week lang workshops en conferenties aan om Belgische én internationale student-ondernemers bij te staan in de uitvoering van hun project.

Elk jaar peilt Amway via zijn AGER-onderzoek (Amway Global Entrepreneurship Report) bij zo'n 50.000 personen in 44 landen over de hele wereld naar hun kijk op ondernemerschap. Dankzij de resultaten van AGER en met behulp van de AESI-score (“Amway Entrepreneurial Spirit Index”), die de factoren meet die een invloed hebben op iemands beslissing om al dan niet een eigen zaak te starten[1], kan een stand van zaken worden opgesteld van ondernemerschap in België. Amway publiceert vandaag de conclusies van de editie 2018 voor België, met commentaar van de professoren Bernard Surlemont (professor ondernemerschap aan de HEC - Université de Liège) en Victor Gilsing (professor Corporate Innovation & Entrepreneurship aan de Universiteit Antwerpen).

Hoewel de interesse voor ondernemerschap een piek had bereikt in 2016 (de AESI-score lag toen 5 punten hoger dan in 2015), is de trend sindsdien afgevlakt en bedraagt hij nu weer de gebruikelijke score van 41. Hoewel het in lijn ligt met de Europese AESI (42) lijkt België minder ondernemend dan de rest van de wereld: de gemiddelde internationale score bedraagt 47.

Volgens de details van de index heeft de score van de houding van de Belgen (“desirability”) de grootste daling genoteerd. In 2016 maakte 47% van de ondervraagde personen gewag van hun wens om een eigen bedrijf te starten. Dit jaar gaat het om slechts 37%, wat ook 12% minder is dan het wereldwijde niveau. Wat zelfzekerheid op ondernemerschapsgebied betreft, lijken de Belgen minder zeker van hun zaak dan in 2016: 38% van de respondenten voelt zich in staat om het eigen project uit te voeren, tegenover 45% vorig jaar. Het laatste aspect van de index lijkt echter gespaard te zijn gebleven: de Belgen zijn even volhardend als de afgelopen jaren. 47% stelt immers dat zij hun ondernemerschapsdroom niet zouden laten vallen, ook als familie of vrienden dwars zouden liggen. Die parameter boekt wel een gestage stijging sinds 2015 (2016: 45%, 2015: 42%). Het is daarnaast opvallend dat 87% van de jongeren onder 35 jaar vindt dat zij ondersteund worden door hun omgeving, een resultaat dat heel wat hoger ligt dan bij de andere leeftijdscategorieën.

Voor Bernard Surlemont, professor ondernemerschap aan de HEC - Université de Liège, zijn er meerdere verklaringen voor deze normalisering: “Naast de diverse statistieken die we kunnen opstellen naargelang het aantal ondervraagde personen, mogen we ook niet vergeten dat het onderzoek slaat op de perceptie van de mensen tegenover het ondernemerschap. Bij hun antwoorden worden zij beïnvloed door het heersende klimaat. Op het moment waarop zij antwoordden, waren de aanslagen in Brussel voorbij en patrouilleerden de militairen in de straten, twee factoren die de ondernemerszin kunnen afremmen”.

De Belgische starter is jong, stedelijk en sociaal vaardig

Hoewel de Belgische AESI-score een dipje kende tussen 2016 en 2017, blijft de interesse onder jongeren voor ondernemerschap intact. Terwijl de Belgen van 35 tot 49 jaar het meeste vertrouwen lijken te hebben in hun vermogen om een eigen bedrijf op te starten (43% tegen 34% voor 50-plussers en 39% voor -35-jarigen), zijn de jongeren onder de 35 jaar het sterkst gemotiveerd om hun ondernemersdroom te realiseren. Hun motivatie lijkt zelfs sterker te zijn geworden tussen 2016 en 2017 (45% tegen 48%).

Belgen onder de 35 jaar zijn het meest geneigd om voor ondernemerschap te kiezen, maar kunnen ook andere factoren de sprong naar het ondernemerschap bevorderen? Dankzij de verzamelde gegevens kan Amway vandaag een robotfoto opstellen van de Belg die het meest geneigd is de komende jaren voor zichzelf te gaan werken: een persoon die jonger is dan 35 jaar, die werkt in de tertiaire sector, in de privésector, in teamverband, in een stedelijke omgeving, en bovenal, in een sector die het menselijke contact met klanten bevordert. Het directe contact met de klanten lijkt van essentieel belang voor 84% van de Belgen, een percentage dat veel hoger ligt dan in de rest van Europa en het internationale gemiddelde (respectievelijk 77% en 75%). In combinatie met de voorkeur om een dienst aan te bieden, veeleer dan een product (58% tegen 42%) lijkt de menselijke relatie centraal te staan bij toekomstige ondernemers.

“Het verbaast niet dat jongeren het liefst een bedrijf oprichten waar het contact met de klant van doorslaggevend belang is. -35-jarigen maken deel uit van de Generation Y. Zij zijn opgegroeid met technologie, maar hebben zich ook ontwikkeld in een ultrasociale wereld. Jongeren blijven verbonden met elkaar, maar zijn in de eerste plaats op zoek naar menselijke ervaringen. Het “type”-profiel van de Belgische ondernemer bevestigt het beeld dat men van hen heeft: jongeren voelen de behoefte om iets te creëren dat “van hen” is, maar in het kader van een gemeenschappelijk project”, stelt Victor Gilsing, professor Corporate Innovation & Entrepreneurship aan de Universiteit Antwerpen.

Speelt België een voortrekkersrol voor ondernemers in spe?

De resultaten van AGER 2018 maken het mogelijk om niet alleen het portret te tekenen van de Belg die zich in het ondernemerschap wil storten, maar ook om meer te vernemen over de rol van zijn omgeving.

Voor één Belg op drie (31%) vormen de administratieve beslommeringen het grootste struikelblok om een zaak op te richten. Deze score wijkt af van het wereldwijde en Europese gemiddelde (respectievelijk 24% en 20%), waar de ondervraagden vinden dat de financiële inbreng de grootste hinderpaal vormt voor de concretisering van hun project. Het valt op dat dit aspect van het ondernemerschap geen groot probleem lijkt te zijn voor de Belgen: voor slechts 15% vormt dit een hindernis, tegen 23% voor het Europese en internationale gemiddelde. 

“Het onderzoek wijst duidelijk op het complexe Belgische economische en administratieve systeem, en op de gevolgen daarvan. Meer nog dan de behoefte aan financiële middelen is het vaak vooral de kennis van het belastingsysteem en de regelgeving die de sleutels voor het succes van een project vormen. Studenten zouden dan ook zoveel mogelijk moeten worden geconfronteerd met wat ondernemerschap inhoudt. Universiteiten trachten in dat kader workshops en cursussen te organiseren die focussen op de praktijk, veeleer dan op theoretische aspecten”, stelt Victor Gilsing, professor Corporate Innovation & Entrepreneurship aan de Universiteit Antwerpen.

Afgezien van de administratieve lasten is ook het huidige onderwijssysteem een belemmering voor ondernemers. Het onderwijssysteem bengelt onderaan de lijst van aspecten die ondernemerschap in België stimuleren, vlak voor adminsitratie en fiscaal beheer. Slechts 42% van de respondenten is het eens met de stelling “Mijn land beschikt over een onderwijssysteem dat een volledige opleiding biedt met alle vereiste vaardigheden om een bedrijf op te richten”. Dit gebrek aan vertrouwen in het Belgische onderwijssysteem lijkt het meest uitgesproken bij jongeren, die het als voorlaatste rangschikken bij de aspecten die het meest stimuleren om zich in het ondernemersavontuur te storten. Bij de 50-plussers daarentegen wordt het onderwijs als een gunstige factor beschouwd, wat het perceptieverschil tussen de generaties weerspiegelt.

De internationale week van de student-ondernemer: een tweede editie om studenten op te leiden in het “echte leven”

Gelet op de impact van het onderwijssysteem op het streven van studenten om in de toekomst ondernemer te worden, heeft VentureLab, een incubator voor student-ondernemers aan de universiteit van Luik, de student-ondernemers top georganiseerd.

Aan de hand van presentaties en workshops met uiteenlopende gastsprekers uit de professionele en academische wereld zijn de Belgische, Nederlandse en Duitse studenten meer te weten gekomen over het concept van ondernemer en de rol die VentureLab kan spelen in hun opleiding.

“De resultaten van AGER 2018 bevestigen wat we al kunnen vaststellen in het veld: een toenemende behoefte bij jongeren naar praktische informatie en een reële follow-up in hun project. Dankzij de week van de student-ondernemer hebben zij kunnen deelnemen aan workshops over bijvoorbeeld de financiën en de regelgeving, maar konden zij ook advies inwinnen bij professionals in de sector, wat hen zal helpen bij hun project. Bovendien bevordert de internationale reikwijdte van deze tweede editie de uitwisselingen tussen studenten met uiteenlopende achtergronden, en komen zij in contact met andere perspectieven dan de hunne”, stelt Bernard Surlemont, professor ondernemerschap aan de HEC - Université de Liège.

Voor nadere informatie over de resultaten van het onderzoek en voor vragen aan de partner-professoren kunt u contact opnemen via Nadia.VanEngeland@ketchum.com.

# # #

Over AGER 2018

Het onderzoek AGER 2018 is uitgevoerd door Amway, in partnerschap met prof. dr. Isabell M. Welpe van de Chair of Strategy and Organization aan de Technische Universität München (TUM). Het veldwerk werd van april tot juli 2018 uitgevoerd door GfK. De resultaten worden gedeeld met de wetenschappelijke wereld, zoals de 46 academische adviseurs van AGER, met alle universitaire en publieke instellingen, en met alle geïnteresseerde belangengroepen.

Voor meer informatie over AGER: news-fr.amway.be  

Periode:           april – juni 2017

Staal:                48.998 mannen en vrouwen van 14 tot 99 jaar

Landen:           44 landen (Zuid-Afrika, Duitsland, Oostenrijk, België, Brazilië, Bulgarije, Canada, China, Colombia, Zuid-Korea, Kroatië, Denemarken, Spanje, Estland, Finland, Frankrijk, Tsjechië, Griekenland, Hongarije, India, Ierland, Italië, Japan, Letland, Litouwen, Maleisië, Mexico, Noorwegen, Nederland, Polen, Portugal, Roemenië, Verenigd Koninkrijk, Rusland, Slovenië, Slowakije, Zweden, Zwitserland, Taiwan, Thailand, Turkije, Oekraïne, VS, Vietnam)

Methode:          Telefonische of rechtstreekse vraaggesprekken

Instituut:          GfK Neurenberg, Duitsland

De twee academische adviseurs van AGER in België zijn:

Over Amway

Het familiebedrijf Amway is één van de grootste ondernemingen voor basisconsumptiegoederen ter wereld. Het verkoopt meer dan 400 kwaliteitsproducten aan eindconsumenten, in de categorieën beauty, welzijn en onderhoud, uitsluitend via onafhankelijke distributeurs. Het bedrijf is in 1959 opgericht in het Amerikaanse Ada en is nu actief in meer dan 100 landen. In 2017 boekte Amway een wereldwijde omzet van 8,6 miljard dollar. www.amway.be

De belangrijkste merken van Amway zijn de vitaminen, mineralen en voedingssupplementen NUTRILITE, de huidverzorgingsproducten en cosmetica ARTISTRY en de waterbehandelingssystemen eSpring. Meer informatie op http://www.amway.be/ of http://news.amway.be/

[1] De AESI is gebaseerd op drie variabelen, die zijn afgeleid van de Theorie van gepland gedrag van Icek Ajzen: positieve houding (desirability), vermeende bekwaamheid (feasibility) en sociale normen (stability against social pressure). Hoe hoger de score, hoe sterker de intentie van de respondent om een bedrijf op te richten.